Trong vài năm trở lại đây, trí tuệ nhân tạo (AI) – đặc biệt là các mô hình giống ChatGPT – đã trở thành công cụ quen thuộc của hàng triệu người. Từ việc viết email, hỗ trợ học tập, tìm thông tin, đến giải thích những thứ “khó hiểu”, AI dường như đã len lỏi vào mọi ngóc ngách cuộc sống. Tiện, nhanh và thông minh – đó là cảm nhận chung của phần lớn người dùng.
Nhưng chính cảm giác “AI biết tuốt” ấy lại đang đẩy không ít người vào rủi ro thật sự.
Niềm tin sai lệch: Khi AI bị nhầm thành bác sĩ, giáo viên, chuyên gia phân tích
Nhiều người đang xem AI như một chuyên gia toàn tri: hỏi gì cũng trả lời, vấn đề gì cũng biết, lĩnh vực nào cũng hiểu. Và họ bắt đầu dựa vào nó cho các quyết định quan trọng — những quyết định mà lẽ ra chỉ nên được đưa ra bởi con người có chuyên môn.
Báo cáo từ các cơ quan chuyên môn đã ghi nhận những trường hợp đáng lo ngại:
Vì sao AI không thể thay thế chuyên gia?
Lý do rất đơn giản — vì AI không có trải nghiệm, không có phán đoán thực tế, không hiểu cảm xúc con người và không phân tích dựa trên hoàn cảnh cá nhân của bạn.
Các công cụ AI hiện nay hoạt động bằng cách dự đoán và tổng hợp dữ liệu, chứ không thực sự “suy nghĩ” hay “đưa ra chẩn đoán”.
Và dù trong điều kiện tốt nhất, AI vẫn có thể tạo ra thứ gọi là “ảo giác” (hallucination): thông tin hoàn toàn không có thật, nhưng được trình bày rất tự tin.
AI rất hữu ích — nhưng chỉ khi dùng đúng cách
Điều này không có nghĩa chúng ta nên quay lưng với AI. Ngược lại, AI là công cụ tuyệt vời để:
- tổng hợp thông tin nhanh
- cung cấp góc nhìn tham khảo
- hỗ trợ học tập
- mô phỏng kịch bản
- gợi ý nhiều hướng phân tích
Nhưng công cụ dù mạnh đến đâu cũng chỉ là công cụ. Và việc quyết định vẫn luôn phải do con người có chuyên môn đảm nhận.
Lời khuyên từ Chống Lừa Đảo
Trong bối cảnh lừa đảo online ngày càng tinh vi, chúng ta cần tỉnh táo trước cả… những “sai lệch vô tình” từ công nghệ.
AI là trợ lý thông minh — không phải người thay thế.
Hãy dùng nó để hỗ trợ, không phải để phó thác.
Hãy tham khảo nó, nhưng đừng giao phó cuộc sống mình cho nó.
Hãy để AI làm điều nó giỏi nhất, còn quyết định quan trọng hãy để con người đảm nhận.
Vietnamese 
English